Έθιμα γάμου στις Κυκλάδες

Έθιμα γάμου στις Κυκλάδες – παραδοσιακός γάμος.

Στις Κυκλάδες: στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στη Σύρο, στη Νάξο, στην Άνδρο, στη Πάρο, στη Τήνο, στη Μήλο, στη Κέα, στην Αμοργό, στη Κύθνο, στη Σέριφο, στη Σίφνο, στη Φολέγανδρο κ.τ.λ, ο παραδοσιακός γάμος αποτελούσε όπως και σήμερα άλλωστε μια ημέρα γιορτής όπου συμμετείχαν όχι μόνο οι συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού αλλά ολόκληρη η τοπική κοινότητα. Μάλιστα όσοι συμμετείχαν στον γάμο άσχετα με το πόσο καλά γνώριζαν τους μελλόνυμφους, όχι μόνο πρόσφεραν το γαμήλιο δώρο τους αλλά βοηθούσαν χρηματικά και στα έξοδα του γάμου ανάλογα πάντα με τις δυνατότητές τους.

Συνήθως ο πατέρας και η μητέρα ήταν εκείνοι που επέλεγαν τον γαμπρό ή την νύφη για τα παιδιά τους όμως υπήρχαν και περιπτώσεις που ο έρωτας μεταξύ δυο νέων τους ανάγκαζε να … κλεφτούν ώστε να μπορέσουν να παντρευτούν παρά την άρνηση των γονιών τους. Οι προετοιμασίες για το μεγάλο γεγονός άρχιζαν μια εβδομάδα πριν. Προσκαλούσαν τον κόσμο όχι με προσκλητήρια όπως σήμερα αλλά προφορικά, καθάριζαν και ετοίμαζαν και στόλιζαν τον χώρο όπου θα γινόταν το γλέντι του γάμου, φρόντιζαν έγκαιρα να έχουν άφθονο κρασί και σφαχτά και φυσικά ετοίμαζαν τα παραδοσιακά ψωμιά και γλυκίσματα που θα πρόσφεραν στους καλεσμένους.

Λόγο του ότι ο γάμος γινόταν την Κυριακή, την Πέμπτη η νύφη με τις φίλες της ετοίμαζε την προίκα της ώστε τα πάντα να είναι πεντακάθαρα και καλοσιδερωμένα και έστρωναν το νυφικό κρεβάτι με ότι καλύτερο είχε. Έπειτα οι καλεσμένοι πήγαιναν για να δουν τα προικιά και έραιναν το νυφικό κρεβάτι με ροδοπέταλα και νομίσματα δίνοντας τις ευχές τους για έναν καλορίζικο έγγαμο βίο.

Την Κυριακή, ημέρα του γάμου, όλα ήταν πια έτοιμα. Ο γαμπρός μαζί με τους συγγενείς και φίλους και φυσικά τα όργανα όπως βιολί, λύρα, κλαρίνο, ούτι κ.α. ξεκινούσαν από το σπίτι του και τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια περνούσαν από τα σπίτια των καλεσμένων οι οποίοι τους ακολουθούσαν. Μάλιστα ο κουμπάρος καθ’όλη την διάρκεια της διαδρομής κρατούσε στα χέρια του ένα δίσκο μέσα στον οποίο υπήρχαν τα στέφανα περιτριγυρισμένα από κουφέτα. Σιγά σιγά έφταναν στο πατρικό της νύφης και μαζί πια το ζευγάρι ακολουθούσε τον δρόμο για την εκκλησία με όλα τα παράθυρα των σπιτιών ανοιχτά και τους συγχωριανούς να τους πετούν κουφέτα και ροδοπέταλα σύμφωνα με το έθιμο.

Μετά την στέψη κερνούσαν τους καλεσμένους το παραδοσιακό παστέλι του γάμου άλλες φορές στο προαύλιο της εκκλησίας και άλλες στο πατρικό του γαμπρού όπου εκεί συνοδεύονταν με ποτό και διάφορα άλλα γλυκά εδέσματα. Ακολουθούσε το γαμήλιο τραπέζι όπου γινόταν μέσα σε ένα πολύ εορταστικό κλίμα υπό τους ήχους των οργάνων και με πολύ χορό τον οποίο άνοιγαν οι νεόνυμφοι. Στην συνέχεια πρωτοχορεύτρια ήταν η νύφη και δίπλα της τα πεθερικά της, οι γονείς, οι κουμπάροι, τα αδέλφια, τα ξαδέλφια, οι φίλοι, οι λοιποί συγγενείς και στο τέλος οι υπόλοιποι καλεσμένοι. Ο χορός σταματούσε μόνο όταν περνούσε από τον χορό και ο τελευταίος καλεσμένος και το γλέντι ήταν τόσο όμορφο και δυναμικό που δεν μπορούσε να μην λάβει μια εξέχουσα θέση στην …ιστορία του ζευγαριού.

Την επόμενη ημέρα γινόταν ο λεγόμενος αντίγαμος. Μόλις ξυπνούσε το νιόπαντρο ζευγάρι μαζεύονταν πάλι όλοι μαζί εκείνοι που είχαν παρευρεθεί στο γάμο και συνέχιζαν το γλέντι με χορούς τραγούδια και φυσικά φαγητό. Την επόμενη μέρα ( το γλέντι του γάμου τα παλιά χρόνια κρατούσε 3 ημέρες ) το γλέντι συνεχίζονταν πια μόνο με τους κοντινούς συγγενείς και τελείωνε με ευχές για μια ζωή ανθόσπαρτη και μια οικογένεια με πολλά παιδιά που θα συμπλήρωναν την ευτυχία του ζευγαριού.

Κάπως έτσι γινόταν ο παραδοσιακός κυκλαδίτικος γάμος και πολλά ζευγάρια ακόμη και σήμερα έχουν την χαρά να μπορούν να πραγματοποιήσουν τον δικό τους γάμο σε ένα από τα ονειρεμένα νησιά των Κυκλάδων. Μπορεί τα έθιμα να μην εφαρμόζονται πια κατά γράμμα, όμως σίγουρα κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως σε αυτά τα νησιά οι άνθρωποι συνεχίζουν να θεωρούν το γάμο μια μεγάλη γιορτή, συνεχίζουν να συμμετέχουν σχεδόν όλοι και να χαίρονται με την χαρά των παιδιών που παντρεύονται και οι επιχειρήσεις που ασχολούνται πια με την οργάνωση του γάμου μπορούν να προσφέρουν όλα όσα χρειάζονται για να είναι παραμυθένιος και να αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις δίνοντας ζωή στο όνειρο των μελλονύμφων για μια αξέχαστη γαμήλια τελετή.

Και στα δικά σας…