Έθιμα γάμου στην Εύβοια

Έθιμα γάμου στην Εύβοια. Έθιμα που ζωντανεύουν ακόμη την ημέρα του γάμου σε πολλές περιοχές του νησιού. Καταρχήν την … παλιά εποχή η γνωριμία γινόταν με συνοικέσιο. Έτσι αν συμφωνούσε ο πατέρας της νύφης έδινε στον προξενητή θετική απάντηση και κανόνιζε έπειτα μια συνάντηση ώστε να γνωριστούν τα σόγια! Στην συνάντηση αυτή συζητούσαν και τις λεπτομέρειες για την … προίκα. Γινόταν αμέσως οι αρραβώνες ( σιάζματα ) για να μπορέσουν οι νέοι να γνωριστούν και να κυκλοφορούν χωρίς να δέχονται αρνητικούς σχολιασμούς. Στους αρραβώνες οι συγγενείς του γαμπρού χρύσωναν την νύφη όπως και της νύφης χρύσωναν τον γαμπρό με κάποιο οικογενειακό κειμήλιο ή χρυσές λίρες. Σε όχι μεγάλο χρονικό διάστημα γινόταν ο γάμος.

Η μητέρα της νύφης έπλενε την προίκα της κόρης ώστε όλα τα κεντήματα και τα ασπρόρουχα να είναι κατάλευκα, και με την βοήθεια ανύπαντρων κοριτσιών ή μιας πρωτοστέφανης τα σιδέρωναν για να είναι όλα στην εντέλεια και έτοιμα για το στρώσιμο του κρεβατιού και την έκθεση προικός που γινόταν την Πέμπτη 2 μέρες πριν το γάμο ο οποίος τελούνταν την Κυριακή μετά την Θεία Λειτουργία. Στην μέση του σαλονιού άπλωναν ένα σεντόνι υφαντό και πάνω του στοίβαζαν τα εργόχειρα. Έπειτα 4 κοπέλες έπιαναν από μια άκρη και σήκωναν το σεντόνι ψηλά 4 φορές. Μια πρωτοστέφανη έβαζε στο κεφάλι της ένα ταψί γεμάτο με τσώνια ( ζυμωτά ψωμάκια κεντημένα και με μέλι στην επιφάνεια για γλυκιά ζωή, σουσάμι για καρποφορία και από ένα κλωνάρι ελιάς για να’ ναι πάντα γεμάτο το σπιτικό τους )που μοιράζονταν έπειτα στα μικρά παιδάκια και όλες οι γυναίκες μαζί τραγουδούσαν το:

Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε
καλέ σήμερα, πολλοί είναι μαζεμένοι,
σαν τι χαρά θα γένει;
Παντρεύεται ο Αυγερινός
καλέ σήμερα, την Πούλια κάνει ταίρι
και τ’ άστρα συμπεθέροι.
-Νύφη πόσο τ΄αγόρασες καλέ σήμερα
αυτό το παλικάρι να τ’ αγοράσουν κι άλλοι;
-Χίλια φλουριά τ’ αγόρασα καλέ σήμερα
και πεντακόσια γρόσα για την καλή του γλώσσα.

και ακόμη το τραγούδι :

Ωραία που είναι η νύφη μας, ωραία τα προικιά της
Ωραία κι παρέα της που κάνει τη χαρά της
Ένα τραγούδι θα σας πω επάνω στο κεράσι
Το ανδρόγυνο που έγινε να ζήσει να γεράσει
Ένα τραγούδι θα σας πω επάνω στο λεμόνι
Να ζήσει η νύφη και ο γαμπρός και οι συμπεθέροι όλοι
Σήμερα λάμπει ο ουρανός, σήμερα λάμπει η μέρα
Σήμερα στεφανώθηκε αητός και περιστερά
Ο Παναγία Δέσποινα με τον μονογενή σου
Το ανδρόγυνο που έγινε να δόσεις την ευχή σου
Ένα τραγούδι να σας πω μαζί με την κιθάρα
Να ζήσει η νύφη και ο γαμπρός, κουμπάρος και κουμπάρα
Κουμπάρε που στεφάνωσες τα δυο τα κυπαρίσσια
Να σ’ αξιώσει ο Θεός να ‘ρθεις και στα βαφτίσια .

Κατόπιν κρεμούσαν τα λευκά είδη και τα κεντήματα σε σχοινιά που είχαν δέσει στους 4 τοίχους του κάθε δωματίου. Τις κουβέρτες και τις βελέντζες κ.α. τις στοίβαζαν κάνοντας τον λεγόμενο γιούκο σε μια γωνιά του σπιτιού κάτω απ’ την οποία υπήρχε θεμέλιο για να στεριώσει ο γάμος του ζευγαριού. Πάνω σε ένα κεντημένο μαξιλάρι υπήρχε πάντα μια εικόνα φύλακας άγγελος του ζευγαριού και ένα βάζο με γλυκό. Έτσι όταν όλα ήταν έτοιμα άρχιζαν οι καλεσμένοι ( όλο το χωριό σχεδόν ) να έρχονται να ευχηθούν, να θαυμάσουν την προίκα και να ασημώσουν. Δεν ξεχνούσαν να ράνουν με ρύζι και ροδοπέταλα. Τους κερνούσαν γλυκό και λικέρ και δεν έλειπαν τα μεζεδάκια οι χωριάτικες πίτες και το άφθονο κρασί. Την άλλη μέρα το πατρικό της νύφης πάλι γιόρταζε καθώς ήταν ανοιχτό για να δεχτούν τα δώρα των προσκεκλημένων. Έτρωγαν και γλεντούσαν ως το πρωί. Το Σάββατο ο γαμπρός ερχόταν με συνοδεία για να πάρει την προίκα και να την μεταφέρει στο σπίτι που θα ζούσαν μετά το γάμο.

Την Κυριακή γινόταν ο γάμος με την νύφη να πηγαίνει στην εκκλησία κρατώντας απ΄το χέρι τον πατέρα και τον αδερφό της και ακολουθούσε η μητέρα, τα παρανυφάκια και οι συγγενείς της. Το ίδιο γινόταν και στο σπίτι του γαμπρού. Μετά το γάμο η πεθερά πρόσφερε στην νύφη μέλι για να είναι γλυκιά η ζωή τους και τους έδινε να πατήσουν ένα σίδερο για να είναι σιδερένιοι. Έπειτα έδινε στην αγκαλιά της νύφης ένα αγόρι για να αποκτήσει γρήγορα παιδάκι. Ακολουθούσε γλέντι και χορός και ένας έγγαμος βίος στολισμένος με πολλές ευχές.