Έθιμα γάμου στη Χίο

Έθιμα γάμου στη Χίο, παραδοσιακός γάμος:

Παλιότερα σε χωριά της Χίου, οι γάμοι συνήθως γινόταν τον Ιανουάριο, λόγο του ότι ο χειμωνιάτικος καιρός δεν επέτρεπε στους αγρότες να ασχοληθούν με τις εξωτερικές δουλειές τους και έτσι είχαν περισσότερο χρόνο ώστε να ασχοληθούν με τέτοιου είδους εκδηλώσεις που απαιτούσαν οργάνωση. Συνήθως και στους γάμους στη Χίο, το προξενιό είχε την τιμητική του. Μάλιστα όταν οι γονείς δέχονταν τους προξενητές, μαζί καλούσαν και τους κοντινούς συγγενείς για να εκφράσουν την γνώμη τους. Αν τελικά συμφωνούσαν κέρναγαν τον κόσμο με ρακί και ξηρούς καρπούς ( στραγάλια και αμύγδαλα ).

Ο γάμος κατά την παράδοση τελούνταν την Κυριακή, ενώ από την Παρασκευή τα πεθερικά της νύφης ζύμωναν τα ψωμιά του γάμου και ετοίμαζαν τα σφαχτά για το γλέντι. Το Σάββατο 2 άτομα από την πλευρά του γαμπρού και 2 από της νύφης, καλούσαν τον κόσμο στο γάμο, φορώντας ποδιές υφαντές και στολισμένες. Το βράδυ όταν η αποστολή τους τελείωνε, γλεντούσαν στο σπίτι του γαμπρού. Οι φίλες της νύφης ( μόνο οι ανύπαντρες ) μετέφεραν τα προικιά της με την συνοδεία οργάνων, αφού πρώτα είχαν πλυθεί και καλοσιδερωθεί. Τα άτομα που είχαν οριστεί για να καλέσουν τους χωριανούς, το πρωί της Κυριακής ετοίμαζαν τα φαγητά για το γλέντι στο σπίτι του γαμπρού.

Το απογευματάκι που όλα ήταν έτοιμα, τα όργανα με τους καλεσμένους περνούσαν να πάρουν τον κουμπάρο, έπειτα τον γαμπρό και στο τέλος τη νύφη και όλοι μαζί έπερναν τον δρόμο προς την εκκλησία όπου και γίνονταν τα στέφανα. Μετά όλοι πάλι επέστρεφαν στο σπίτι του γαμπρού για τα κεράσματα. Κατόπιν στην πλατεία του χωριού άρχιζε ο χορός ο οποίος κρατούσε ως τα ξημερώματα. Σταματούσε μόνο για λίγο το βράδυ για να φάνε στο σπίτι του γαμπρού το παραδοσιακό πιλάφι με κρέας και πατάτες. Μάλιστα το εντυπωσιακό ήταν το έθιμο που είχαν κατά το οποίο για να πάνε για φαγητό όλοι μαζί με τα όργανα, κρατούσαν στα χέρια από ένα αναμμένο κερί.

Μετά το τέλος του χορού οι ανύπαντροι νέοι, έκαναν καντάδες στα σπίτια των ελεύθερων κοριτσιών και εκείνα τους κερνούσαν. Στην πραγματικότητα ο γάμος τελείωνε την Δευτέρα το βράδυ όπου όλοι οι καλεσμένοι μαζί με τους νιόπαντρους ήταν στην πλατεία του χωριού και περίμεναν τα λεγόμενα σινιά. Τα σινιά ήταν ταψιά γεμάτα από γλυκά, ξηρούς καρπούς και ρακί, σκεπασμένα με τα πιο όμορφα κεντήματα και με μια ανθοδέσμη στο κέντρο. Όλες οι γυναίκες του χωριού συναγωνίζονταν για το ποια θα παρουσιάσει το καλύτερο. Έτσι την Δευτέρα αργά το βράδυ το γλέντι του γάμου τέλειωνε και το ζευγάρι ξεκινούσε τον έγγαμο βίο του σε ένα σπίτι γεμάτο από γαμήλια δώρα.

Η αλήθεια είναι πως εδώ και 60 χρόνια τουλάχιστον τα πράγματα έχουν αλλάξει και όλα έχουν εκσυγχρονιστεί. Όμως τελικά σε όλα τα μέρη και απ΄άκρη σ’άκρη της γης, ο παραδοσιακός γάμος όπως και να το κάνουμε έδινε σε αυτή την τόσο σημαντική για το ζευγάρι ημέρα την βαρύτητα που του άξιζε. Και το γλέντι κρατούσε τόσο πολύ γιατί οι άνθρωποι γλεντούσαν με την ψυχή τους και ήξεραν πολύ καλύτερα να αγαπούν να σέβονται, να μοιράζονται και να χαίρονται με την χαρά των συνανθρώπων τους.